کشف آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد میکروبی یکی از موفقیت های بزرگ جامعه بشری در سده های اخیر به شمار می رود که پس از آن شاهد کنترل و کاهش بروز و شیوع بسیاری از بیماریهای مسری و خطرناک بوده ایم ، ولی مصرف بی رویه و نا متناسب این داروها درسال های اخیر باعث شده است تا علاوه بر تحمل خسارات فراوان و ضایعات جسمانی و روحی با پدیده خطرناک مقاونت ضد میکروبی در جامعه نیز مواجه باشیم.
در بسیاری از کشورها در مورد فروش داروها قوانینی وجود دارد و همه دست اندرکاران تهیه و توزیع دارو موظف به پذیرش و اجرای آن هستند ساده ترین قانون فروش دارو ،کلیه داروها را به دو دسته داروهای با نسخه و داروهای بدون نسخه یا خارج از پیشخوان تقسیم کرده است. داروهای بدون نسخه اگر چه کاملا نیز بی خطر نیستند ولی اکثرا داروهایی هستند که تنها در تسکین برخی از بیماریها نقش داشته و نمی توانند باعث درمان آنها شوند و فقط باعث از بین رفتن علایم بیماری می شوند. استفاده ناقص و یا طولانی مدت از داروهای بدون نسخه می تواند باعث وخیم تر شدن علایم بسیاری از بیماریها شده و در تعداد زیادی از بیماریها نیز با برطرف نمودن موقتی علایم بیماری ، مراجعه بیمار به پزشک را به تاخیر انداخته و حتی پزشک را در تشخیص و درمان صحیح بیماری گمراه سازد.
سازمان بهداشت جهانی شعار امسال روز جهانی بهداشت و هفته سلامت (24-18 فروردین 1390) را "مقاومت در برابر داروهای ضدمیکروبی یک تهدید جهانی" انتخاب نموده است تا با هشدار در مورد این خطر همگانی توجه دست اندرکاران و عموم مردم را به مصرف صحیح داروهای ضدمیکروبی و آنتی بیوتیک ها جلب نماید. عفونتهای ناشی از عوامل بیماری زای مقاوم به داروهای ضد میکروبی اغلب به درمانهای رایج پاسخ نداده و باعث طولانی تر شدن دوره بیماری و افزایش خطر مرگ در این بیماران خواهد شد.
مصرف بی رویه و نامتناسب داروها باعث می شود تا میکروارگانیزم ها و عوامل بیماری زا به داروهایی که قبلا نسبت به آنها حساس بوده و باعث درمان عوارض آنها می شده اند مقاونت نشان داده و درمانهای معمول برای آنان بی نتیجه مانده و باعث طولانی تر شدن دوره بیماری و انتقال و سرایت بیشتر در جامعه گردد.
این مساله علاوه بر بالا بردن هزینه های پیشگیری و درمان بیماریها باعث خواهد شد تا دستیابی به اهداف کلان سلامت نیز دچار اختلال و مخاطره گردد و در صورت افزایش مقاومت به داروهای معمولی و خط اول مبارزه با عوامل بیماری زا لزوم تهیه مصرف داروهای گران قیمت باعث افزایش فشار مالی بر خانواده ها و تحمیل هزینه های کلان بر دولتها خواهد شد.
مصرف بیش از اندازه داروهای ضد میکروبی و اصرار غیر منطقی بسیاری از بیماران برای تجویز داروهای آنتی بیوتیک در مواقع غیر ضروری توسط پزشکان و وادار شدن تعداد زیادی از درمانگران برای تجویز غیر منطقی این داروها باعث شده است تا هر روزه شاهد مقاومت بسیاری از میکروارگانیسم ها به داروهای موجود بوده و داروسازان و پزشکان را وادار به تولید و تجویز نسل های جدید خواهد ساخت ، کامل نشدن دوره مصرف این داروها توسط بیماران نیز یکی از مهمترین دلایل افزایش میکروارگانیسم های مقاوم و انتشار روزافزون آنها خواهد بود.
برای دستیابی به اهداف کلان نظام سلامت و کاهش این مقاومت های لازم است تا با تعهد پذیری و نظارت دولتها و سازمانهای متولی سلامت در سراسر جهان ، داروهای با کیفیت و مطمئن تری را در اختیار بیماران قرار داده و با افزایش آگاهی و نظارت بر عملکرد بیماران از بروز بیشتر مقاومت های ضد میکروبی جلوگیری نماییم. برای کاهش و رفع مشکل جهانی مقاومت ضدمیکروبی بایستی علاوه بر انجام فعالیتهای گسترده و هماهنگ ملی با بهره گیری از توان و امکانات بین المللی و مسوولیت پذیری همه دست اندرکاران و تصمیم گیران ، نظیر پزشکان ، داروسازان و مراکز داروسازی و عموم مردم از بروز بیشتر این مشکلات جلوگیری نمود. امید است با مشارکت گسترده همه مردم و آگاهی بخشی عمومی در سطوح مختلف جامعه از افزایش هزینه های مادی و معنوی این خطر بزرگ جلوگیری گردد. ان شاء ا...
