سوء هاضمه یکی از علایم بیماری های گوارشی شایع است که در تعداد زیادی از افراد جامعه بروز می کند و علاوه بر ناراحتی روحی و جسمی بیماران باعث صرف هزینه فراوان و هدر رفتن وقت آنان می گردد.
سوء هاضمه یکی از نشانه های بد هضم شدن غذا می باشد که ممکن است با توجّه به شرایط بیمار به اشکال مختلف توسط افراد بیان می شود.این حالت معمولا به صورت احساس پری شکم ،سیری زودهنگام،درد و سوزش سر دل بیان می شود.علت این ناراحتی ها می تواند ناشی از اختلال در ترشح اسید معده، حساسیت بیش از حد احشاء داخلی بدن، عفونت معده با میکروب هلیکوباکتر یا عوامل روحی و روانی باشد. بیماری زخم معده ، برگشت محتویات معده به مری، بدخیمی های معده و مری و مصرف بعضی از داروها مثل مسکن ها نیز می توانند باعث سوء هاضمه شوند.در این افراد و شرایط احتمال اختلال گوارشی و سوء هاضمه بیشتر دیده می شودسن بالا، کاهش وزن بدون علت ، استفراغ مداوم، استفراغ خونی ،اشکال در بلع ، بلع دردناک، استرس مصرف سیگار ، کم خونی و یا فقر آهن بدن ،وجود توده شکمی قابل لمس، سابقه خانوادگی بدخیمی های گوارشی ، سابقه جراحی معده و وجود یرقان و زردی.
با دو روش زیر می توان تشخیص وجود اختلال گوارشی را قطعی نمود مصرف داروهای مهارکننده ترشح اسید و بهبود علائم بیماری یا با انجام اندوسکوپی و تشخیص وجود میکروب هلیکوباکتر در معده و تشخیص زخم و بیماری
.براساس علائم و نشانه های هر فرد باید اقدامات تشخیصی و درمانی مناسب را انتخاب و اجرا نمود.
معمولا مری ،معده ، و روده کوچک در سوء هاضمه درگیر هستند
علل سوء‌هاضمه :
1-بلع هوا ، می تواند به علت اضطراب مزمن ، خوردن سریع غذا ، نوشیدن نوشابه های گاز دار ، نوشیدن هر نوشابه ای با نی ، جویدن آدامس ، مکیدن آب نبات سفت ، سیگار کشیدن و نا متناسب بودن دندانهای مصنوعی باشد و همچنین خود آروغ زدن مکرر می تواند بلع هوا را تشدید کند .
2-افزایش گاز روده ای ، می تواند به دنبال خوردن بعضی از مواد غذایی مثل حبوبات ، پیاز ، کلم و شلغم خام و … ایجاد شود . بعضی از میوه ها ( انجیر ، خرما ، آلو )، آدامسها و آب نبات های بدون قند ( که ماده شیرین کننده افزودنی دارند ) و برخی عفونتها می توانند تولید گاز در روده ها را زیاد کنند . می توان با خیساندن حبوبات به مدت نیم ساعت قبل از پخت غذا و دور ریختن آب حاصل از خیساندن ، مانع سوء‌هاضمه شد .
3-عدم تحمل غذا ، مرکبات و غذاهای ادویه دار ، غذاهای چرب در ناراحتی دستگاه صفراوی و شیر و …
4- اشکال در تخلیه کافی معده :
برای پیشگیری از بیماری لازم است موارد زیر را رعایت کنیم.
1- از مصرف غذاهایی که خوب هضم نمی شوند و غذاهای چرب پرهیز کنیم.
2- هنگام غذاخوردن و یا آشامیدن آرامش داشته باشیم. به آهستگی غذا بخوریم .
3- از مصرف مواد الکلی ، کشیدن سیگار و مصرف کافئین خودداری کنیم.
4- از انجام فعالیت بدنی و ورزش بعد از غذا خوردن پرهیز کنیم.
5-موقع غذاخوردن از بلع هوا جلوگیری کنیم.
6-بلافاصله بعد از صرف غذا دراز نکشیم.
از مصرف خودسرانه داروها به خصوص آسپیرین و مسکن ها جداً پرهیز کنیم .
7- در صورت تشدید علائم یا طولانی شدن آنها جهت بررسی سلامت سیستم گوارشی و علل ایجاد کننده سوء هاضمه به پزشک مراجعه کنیم .
8- در صورتیکه علائم بیماری شدید نیست مصرف شربت های آنتی اسید می تواند در بهبود بیماری موثر باشد .
