در فصل تابستان شاهد شیوع بیشتر تعدادی از بیماری ها از جمله اختلالات گوارشی و بیماری های اسهالی می باشیم که در این میان به یک مورد مهم یعنی اسهالهای وبایی بیشتر باید توجه نمود.
وبا یک بیماری اسهالی حاد است که می تواند طی چند ساعت موجب از دست رفتن آب و املاح بدن به صورت شدید و پیشرونده شود. شکل شدید وبا یک بیماری کاملاً ترسناک به ویژه در حالت همهگیری است. خوشبختانه در حال حاضر با امکان جایگزینی سریع مایعات و املاح وانجام دیگر اقدامات حمایتی می توان تا حدود زیادی عوارض و مرگ و میر ناشی از وبا را کاهش داد.
وبا به دو صورت کلاسیک یا التور بروز پیدا می کند. انسان به صورت اتفاقی به این بیماری مبتلا می شود و می تواند ناقلی برای گسترش آن باشد. خوردن آب آلوده با مدفوع انسانی شایعترین راه ابتلا به وباست. خوردن غذاهای آلوده در منزل، رستورانها یا دست فروشان نیز منجر به گسترش این بیماری می شود. در مورد وبا مخزن حیوانی شناخته شدهای وجود ندارد. هرچند عوامل عفونی کننده نسبتاً زیاد است ابتلا در افرادی که دارای اسید معده ناکافی می باشند یا آنهایی که از آنتی اسید استفاده می کنند و هنگامی که اسید معده توسط بعضی از غذاها خنثی می شود به طور قابل توجهی کاهش مییابد. وبا در مناطق بومی عمدتاً بیماری مخصوص کودکان است اما هنگامی که بیماری وارد یک منطقه می شود بالغین و کودکان را به طور مساوی گرفتار می کند. در اکثر نواحی بیماری در فصول تابستان و پاییز شایعتر است. عفونت بی علامت نیز در مواردئ زیادی دیده می شود که این افراد می توانند باعث انتقال بیماری به دیگران شوند. در نواحی آلوده کمتر احتمال دارد بچههای زیر 2 سال نسبت به بچههای بزرگتر دچار بیماری وبای شدید شوند که علت آن شاید بخاطر ایمنی کسب شده از شیر مادر در این کودکان باشد. از نظر گروههای خونی، گروه O بیشترین خطر و گروه خونی AB کمترین خطر ابتلا به وبا را دارند. با پیشگیری به موقع و درمان سریع و مناسب مرگ و میر در این نوع بیماری کمتر از یک درصد خواهد بود.
بیشترین راه انتقال از طریق آب آلوده است.
بعد از یک دوره نهفته بیماری 24 تا 48 ساعته وبا با شروع ناگهانی به صورت اسهال آبکی بدون درد آغاز می شود که ممکن است سریعاً حجم اسهال افزایش یافته و غالباً به فاصله کوتاهی استفراغ رخ میدهد. در موارد شدید حجم مدفوع در 24 ساعت اول به بیش از 250 میلیلیتر به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن میرسد. در صورتی که آب و املاح از دست رفته جایگزین نشود،ممکن است شوک ناشی از کم آبی و مرگ نیز اتفاق بیفتد. مدفوع ظاهر مشخصی به صورت خاکستری رنگ، مختصری کف آلود با رگههایی بلغمی شکل،بدون خون، با بویی که خیلی آزاردهنده نیست دارد. اسهال وبایی اغلب شبیه آب برنج است. علائم بیمار به موازات کاهش حجم مایعات و املاح بدن تغییر می کنند: در کاهش 3 تا 5 درصد از وزن بدن تشنگی، در کاهش 5 تا 8 درصد افت فشار وضعیتی، ضعف، افزایش ضربان قلب و کاهش چین پوستی و در کاهش بیش از 10 درصد کاهش ادرار، فقدان یا ضعیف بودن نبضها، فرو رفتن چشمها ، پوست چروکیده یا ملاج سر فرورفته در شیرخواران، خواب آلودگی و در نهایت کما بروز می کند. در صورت درمان به موقع و کافی با آب و املاح عوارض برطرف شده و بیماری طی چند روز بهبود مییابد.در این بیماران تب معمولاً وجود ندارد، قبل از اسهال، استفراغ معمولا بدون حالت تهوع روی می دهد. در اکثر بیماران دل پیچه و درد شدید شکم نداریم. گرفتگی عضلات در فرم شدید ایجاد می شود که به علت کاهش پتاسیم بدن به صورت گرفتگی عضلات ساق پا بروز پیدا میکند.
با درمان مناسب عوارض بیماری به راحتی قابل برگشت است. اسهال وبایی خود محدوده شونده است به شرط آنکه کم آبی و عوارض ناشی از آن درمان شود.
مهمترین اقدام درمانی در وبا جایگزینی آب و املاح(نمک ها) است.
مصرف آنتی بیوتیک دوره بیماری را کوتاهتر کرده ،احتمال کم آبی شدید را کم میکند و دفع میکرب ها از مدفوع را نیز کاهش میدهد بنابراین ممکن است آنتی بیوتیک نیز بنا بر صلاحدید پزشک تجویز گردد ،هرچند برای درمان ضروری نیست. بهترین درمان مصرف مایعات و پودرهای خوراکی او آر اس میباشد.شایعترین راه سرایت از طریق آب آلوده، سبزی، میوه یاغذای آلوده می باشد که با کلر زنی آبها می توان تا حدود زیادی از بروز آن جلوگیری نمود.و کلام آخر اینکه:در نحوه شستن و مصرف میوه ها و سبزی های خام دقت بیشتری نماییم