هرساله در این روزها شاهد بروز گسترده بیماری های مختلف تنفسی و سرما خوردگی در جامعه می باشیم که متاسفانه تاخیر در شروع بارندگی ها و آلودگی هوا نیز آن را تشدید می کنند یکی از مشکلات این بیماری ها وجود و ادامه سرفه هایی است که تا مدت ها بیماران و حتی اطرافیان را نیز آزار داده و به این راحتی ها درمان نمی شود،سرفه یکی از واکنش های طبیعی بدن می باشد و در مواقعی رخ می دهد که ریه ها دچار مشکل شده باشند و در اثر عوامل متعددی نظیر عفونتهای تنفسی و سرماخوردگی ها،بیماری آسم،حساسیت های مختلف،استعمال دخانیات یا مصرف برخی از مواد و غذاهای محرک ایجاد می شود.
مصرف دخانیات یکی از مهم ترین علل ایجاد سرفه های مزمن است.بسیاری از افراد سیگاری صبح ها بر اثر سرفه ای که با کمی خلط رنگی همراه است، بیدار می شوند. بهترین راه درمان در این افراد،قطع مواد دخانی است. برخی بیماران شکایت می کنند که با قطع سیگار، عملا سرفه آنها بدتر می شود. علت این امر آن است که نیکوتین ( ماده مؤثر موجود در سیگار) مژه های ریه ها را شل می کند و به دود و سموم اجازه ورود می دهد . با قطع مصرف سیگار، مژه ها مجدداً فعال می شوند در این حالت هر نوع افزایش سرفه ای می تواند نشانه خوبی باشد، زیرا نشانه فعالیت مژه هایی است که ریه ها را از مواد زاید پاک می کنند.
آسم نیز ممکن است باعث ایجاد سرفه مزمن در بیماران شود. زمانی که بیماری آسم کنترل می شود سرفه نیز کاهش یافته یا قطع خواهد شد.
سینوزیت و ترشح مزمن پشت حلق هم می تواند باعث تحریک سینه شود. این امر باعث سرفه صبحگاهی می شود. البته ممکن است سرفه در تمام طول روز هم وجود داشته باشد، که با خلط روشن یا سفید همراه است.
گاهی بیمارانی یافت می شوند که ماهها پس از بهبود سرماخوردگی دچار سرفه های مداوم هستند.و ممکن است این سرفه ها هیچ ربطی به سرماخوردگی اولیه نداشته باشند، اغلب این سرفه ها به دلیل حساسیت به برخی مواد غذایی است. چنین حساسیتی ، حتی درمواردی که قبلاً نیز آن را تجربه نکرده اید، ممکن است خود به دنبال یک بیماری تنفسی یاسرماخوردگی و هنگامی که دستگاه ایمنی بدن ضعیف شده ایجاد شود. بهترین و مناسب ترین درمان در این حالت ، حذف مواد غذایی است که باعث ایجاد حساسیت شده است. در اغلب موارد، می توان ظرف چند ماه ،و پس از آن که بدن مجدداً ایمنی لازم خود را به دست آورد،این نوع غذاها را دوباره مصرف کرد و نیازی به پرهیز دائمی از آنها وجود ندارد.
مصرف برخی از داروها نظیر داروهایضد فشار خون نیز می توانند باعث ایجاد سرفه مزمن شوند. در صورتی که تحت درمان با داروی کنترل فشارخون هستید و از سرفه مداوم رنج می برید، درباره تغییر داروی خود با پزشک مشورت کنید. درصورتی که سرفه بر اثر دارو باشد ، با قطع مصرف آن ظرف چند روز بهبودی حاصل می شود.
برخی از افراد نیز بر اثر اختلالات گوارشی یا بازگشت اسید معده دچار سرفه می شوند. این حالت زمانی رخ می دهد که محتویات معده به داخل مری باز گردد. این عارضه معمولا با سوء هاضمه و ترش کردن نیز همراه است. احتمال دارد سرفه پس از مواجهه یااستنشاق مواد محرک ریه نظیر مایعاتی که حاوی آمونیاک هستند، رخ دهد. البته چنین سرفه ای به سرعت برطرف می شود.
برای درمان هر نوع سرفه ای بایستی ابتدا علت و نوع سرفه را مشخص کرد ،در صورتی که سرفه با خلط روشن همراه باشد و چند روز طول بکشد معمولاً علت آن سرماخوردگی یا بیماری های ویروسی است . گلودردهای غیرچرکی خود را با غرغره آب نمک تسکین دهید. هرچند ساعت یک بار غرغره کنید و اجازه دهید سرفه ادامه یابد تاترشحات درون ریه های شما سریع تر تخلیه شود.
در صورتی که سرفه خشک و بدون خلط باشد، مصرف دخانیات،بیماری آسم ، سینوزیت ، آلرژی غذایی ، داروهای ضد فشارخون ، برگشت اسید معده یا استنشاق مواد محرک را مدنظر داشته باشیم>استفاده از بخور و اجتناب از حضور در محیط های خشک و آلوده می تواند در بهبود سریع تر سرفه ها موثر باشد،مصرف مایعات بیشت مثل شربت عسل یا نارنج نیز در کاهش سرفه ها تاثیر دارد.
در صورتی که سرفه با خلط همراه باشد، اما خلطِ حاصل زرد یا سبز رنگ باشد، احتمالاً در نتیجه عفونت رخ داده است و در صورت تایید نیاز به درمان با آنتی بیوتیک دارد. در هر صورت بهتراست از مصرف بی رویه داروها پرهیز نموده و به پزشک مراجعه کنیم.